Samson blir vurdert

For ein liten tass som Samson kan verda vera både skummel og spanandes på ei og same tid. Samson og eg har vore venner i snart fem dagar. Kvar dag har me lært noko nytt saman, både med kvarandre og om kvarandre. Litt etter kvart som me lærer og utforskar klarar me å bli trygge på omgivnadane og kvarandre.
Samson har ein liten skavank. Kanskje to, og det er då kanskje ikkje så vanskeleg for dei som har kjenningar liknande Samson å lesa mellom linjene: Det er sjølvsagt bimmelim og bommelom det er snakk om. Ein pitteliten mage kan ikkje holda inne så mykje som dei store magane kan, og det må ut! Midt på teppet! Og sjølvsagt må det også ut midt på natta før fuglane har tenkt å gjera sitt fornødne. Det har derfor blitt både seine og tidlege (er det seint eller tidleg kl 03.30?) turar ut for oss to, i eit forsøk på å gjera noko med skavanken.

Det eg og Samson har utprøvd på våre turar i graset er så enkelt at eg kunne komme på det sjølv, om eg hadde tenkt meg om. ”Two stars and a wish” kvar gong det kjem noko ut bak. Sidan Samson ikkje har lært seg å lesa endå, får han tilbakemelding gitt munnleg. Då er det eg som går bak han blant grasstråa og ropar: flink Samson! (bimmelim) flink Samson! (bommelom), og ”nei, Samson! Ikkje et din eigen bæsj!”. To stjerner for ros, og eit ønske.

No har det seg slik at denne forma for vurdering blei presentert for oss i A1 i uke 8 med tanke på vurdering for læring, i staden for den tidlegare vurdering av læring. I staden for at eg føretek ei summativ vurdering av det som har komme ut bakenden i løpet av den siste veka, føretek eg ei formativ vurdering undervegs som Samson har behov for å gjera frå seg. Med summativ vurdering ville Samson lært at det er bra han har fått gjort frå seg denne veka, det kan han fortsetja med. Dette er jo i og for seg vel og bra, men det finnes noko endå betre. Formativ vurdering vil derimot læra Samson at han ikkje får gjera frå seg inne, og han skal ikkje eta sitt eige avfall. Me har ein betre læringsfremmjande prosess undervegs, og Samson lærer at avføringsprosessen hans er noko han må jobba ”litt” meir med.

Det er sjølvsagt ikkje berre Samson som burde bli vurdert på denne måten. Elevane i skulen i dag har kanskje ikkje same problem som Samson, men dei skal likevel bli vurdert mykje i løpet av sin skulegong. Sjølv om eg kjenner meg sjølv og veit at det er keisamt å levera noko inn som ein alltid får beskjed om at kan gjerast betre, veit eg også at det er dette ein vil få læringsutbytte av. Dette trur eg er viktig at læraren gjer elevane bevisst på også.

Som me har snakka om i samband med elevane sitt sjølvbilete og motivasjon er det ekstremt viktig å gi elevane ros når dei har fortent det, og derfor må ein heller ikkje gløyma dei to stjernene. For meg og Samson er ofte stjernene dei som er viktigast for at han skal utvikla eit forhold til meg som ein signifikant vaksen, og at det eg seier har noko å sei for hans vidare oppførsel. Samson får korte og konsise tilbakemeldingar som framhevar dei positive eigenskapane hans. Eg vel å overføra dette til skulesamanheng der læraren er den signifikante vaksne som er betydningsfull for elevane.

Som kommande lærarar ynskjer eg at elevane skal ha same syn på meg som Samson har. Han veit kven han kan klamra seg fast til om noko er skummelt, og det er meg han føl etter når eg seier ”kom”. Eg vil vera oppmerksam på elevane mine, og eg ynskjer å sjå den enkelte der dei er og eg ynskjer at mine tilbakemeldingar skal vera læringsfremmjande. Eg håpar bere ikkje mine framtidige elevar klør like mykje i munnen som Samson, for der har eg ikkje noko pedagogisk triks endå.

Vegen for å nå våre mål

Då eg va lita jente med rosa band rundt flettene som matcha sykkelen med den fine kvite korga hadde eg enkle mål for livet mitt. Eg skulle byggja meg eit stort flott slott i hagen til mamma og pappa og eg skulle jobba som frisør. Alle unge jenters drøm!

No har det seg slik at litle meg har vokse seg litt større. Eg har veksla frå å villa flytta til Afrika å hjelpa dei fattige frå å flytta til Hollywood og bli berømt. Draumen om USA har eg allereie prøvd ut, men banda mine til heimlandet drog meg snart heim igjen. Poenget er at det eg vil for livet mitt endrar seg heile tida, etter kvart som eg veks til og eg forandrar meg. Gunn Imsen snakkar om akkurat dette på side 375 i Elevens verden, bere at ho skildrar motivasjon:

”Det som forårsaker aktivitet hos individet, det som holder denne
aktiviteten ved like, og det som gir den mål og mening”

No har det seg slik at etter draumen om prinsesseslott i hagen til han far viste seg å vera litt urealistisk har eg ikkje klart å setja ord på kva eg ynskjer å føra opp under rubrikken ”yrke” i diverse skjema. Eg har derfor brukt litt tid på å finna rett motivasjon for vidare utforming av livet. Pengar, makt og posisjon var ei stund ein ytre motivasjon og ferda gjekk til BI i Stavanger der kleskoden var dress og laptop. Eg byrja med pugging av formlar i bedriftsøkonomi som eg eigentleg ikkje skjønte noko av, dreve av tanken på at eg ein dag skulle bli rik. Den ytre motivasjonen som dreiv meg haldt ikkje lenger enn i eit halvt år, og det vart takk og farvel til eiendomsmeglartittelen.

Når eg no siktar meg mot læraryrket ser eg mykje lysare på framtida. Eg har interesse for det eg lærer og det kjennest meiningsfullt det eg held på med. Eg kan då samstemma med Imsen om at det er eit ideal at også elevane i skulen skal arbeida og læra ut i frå indre motivasjon, sjølv om skulen sin form for belønning med karakterar ofte kan føra til at den ytre motivasjonen blir vel så dominerande.

I behovshierkiet til Maslow er eitt av dei grunnleggjande behova behov for anerkjennelse. Her kjem også omgrepet prestasjonsmotivasjon, som er trongen me har til å utføra noko som er bra i forhold til ein gitt standard. Dette er ei positiv haldning til å mestra i seg sjølv, og ikkje fordi det er snakk om belønning. Det er altså snakk om indre motivasjon.

Ein person som er i ein prestasjonssituasjon vil alltid måla opp angsten for å mislykkast mot lysten til å lykkast. Prestasjonsmotivasjon beror på både indre personlegdomtrekk og korleis personen oppfattar den ytre situasjonen. Atkinson har laga ein modell for dette der det går fram at dei middels vanskelege oppgåvene som er: mest motiverande for elevar med sterkt meistringsmotiv og minst motiverande for elevar med sterk angst for å mislykkast.

Det er etter kvart kome fram fleire ulike metodar for å unngå nederlag, og for å maksimera sjansen for å lykkast. Serleg den siste kjenner eg meg godt igjen i, og i følgje Imsen er dei flittige streberane ofta representert i lærarutdanninga. For å bruka meg sjølv som eksempel igjen kan eg nemna nokre av blogginnlegga her inne som eksempel på der eg har prøvd å overinnfri krava for å forsikra meg om at eg lykkast. Eg trur også mange av studentane i A1 kan kjenna seg igjen i at det er mykje personleg prestisje i dei oppgåvene me har utført.

No skal ikkje eg skryta på meg at eg har så stor kjennskap til korleis det er å leva i eit u-land, eller korleis det er å vera farga og leva i ghettoen, men det eg veit er at alle er ulike. Dei stakkars små som me ser på reklamen som fortel om at dei kvar dag lurar på korleis dei skal få tak i mat har andre mål enn kva eg har, og det same gjeld Britney Spears og Ari Behn. Dette inngår i tilpassa opplæring og at ingen er like og må behandlast der etter. Om alle teoriane som er utvikla for motivasjon ikkje samsvarer for alle trur eg likevel me har ein felles veg for å nå våre mål, nemleg motivasjon.

Ei bru, fire jenter og eit eventyrleg prosjekt

Det var ein gong fire jenter som fekk i oppgåva å byggja ei bru. Brua skulle ha eit spenn på 40 centimeter og det skulle vera ei hengebru. Jentene leste oppgåva med iver, men før dei fekk setja i gong med eigne konstruksjonar reiste dei over sju lange og sju breie, under ein tunell og over ei bru. Brua skulle bli til inspirasjon for den dei snart skulle til med å laga.På HSH dei møtte, og her dei om bruer fekk læra. Av Merete Økland Sortland dei lærte at trekantar har ein stabilitet som firkantar berre kan drøyma om. Fagverksbru, klopp og hengebru dei fekk sjå, og med fyrstikker i bagasjen dei til Haugesund kunne gå.

I byn dei erfarte kor mykje tid det kunne ta, å gjera som alle sa. Mange meiningar det var, om framgangsmåte, design og komposisjon. Fleire timar, og dagar til- dette prosjektet skapte kompetanse og etterpåklokskap dertil. Teamwork og teambuilding gjekk frå å vera to ulike omgrep til å smelta saman til eitt. Som på euroen det er bilete av ei bru, gruppa byggde relasjonar og blei brakt nærare kvarandre. Dei fire jentene lærte seg å fokusera på kvarandre sine sterke sider, og alle fekk bidra med sine gode eigenskapar. Den kloke, den estetiske, perfeksjonisten og den impulsive fekk bidra med kvar sitt.

Jentene arbeida lenge og vel, og med stor tolmod av skoesker byrja med sitt produkt. Heidi og Silje målte og skar ut papp, Anja og Aina laga vegbane av tape og fyrstikker. Mellom søylene måtte brua få ein bærebjelke, som også blei til ved hjelp av papp og tape, Dei fire jentene var alle einige om å fargeleggja brua for å gjera henne mest mogeleg synleg i terrenget, og valet falt då på den kongelege raudfargen. Lightning brigde skulle bli til, og som i alle eventyr var det mange hinder på vegen før målet var nådd.


Undervegs i prosessen delte prinsessene på å vera fotografar slik at Heidi hadde gode bilde laga manual av. Den eventyrlige manualen måtte matche brua og blei laga undervegs. Når polyonane var ferdig tørka festa Heidi og Silje dei fast i bakken, som Anja og Aina allereie hadde limt og malt sjø på. Silje plukka stein og limte på grunnflata medan Anja og Aina byrja på fagteksten.
Medan Heidi malte bakgrunn og laga vegetasjon på vegen festa resten vegbanen til polyonane og laga wirer på sidene. Brua var no ferdigstilt og dei stolte hønene kunne endeleg fotografera ferdig resultat. Trollet var beiseira så no kunne Anja fritt ferdigstilla fagteksten til neste dag, og Heidi kunne laga ferdig både manual og film til framsyning. Gruppa diskuterte undervisningsopplegg som blei skreve ferdig av dei to siste. Framsyninga blei planlagd og jentene kunne sei seg fornøgde med alt dei hadde overvunne.

Då dagen for gjennomføring i praksis kom var det dessverre ikkje alt som gjekk som det skulle for dei flinke jentene. I det planlagde opplegget skulle brua besta av coctailpinner og erter, men praksisskulen hadde ikkje kjøpt inn nok erter og ei naudløysing vart bruk av plastilina. Elevane gav utrykk for at dei hadde ein kjekk dag, sjølv om plastilinaen ikkje haldt konstruksjonane like godt som ertene.

Alt i alt har prosjektet lært Heidi mykje både fagleg, didaktisk og ikkje minst sosialt. Hadde dei fira jentene fått beskjed om å laga ei tilsvarande bru i dag hadde det vore mykje som hadde blitt gjort annleis, og jentene hadde om mogeleg tenkt meir på å laga noko som kunne vera realistisk å gjennomføra i praksis. Den flotte Lightning bridge vart utruleg flott (synest jentene sjølv), men i ein 5. Klasse på 28 elevar er det urealistisk å laga noko så omfattande.

Heidi hadde spart seg sjølv for frustrasjon dersom retningslinjene for prosjektet hadde vore klarare, blant anna med tanke på kva som skulle skje på praksisdagen. Samstundes kan refleksjonane visa til kor mykje lærdom ein kan dra ut av alt som gjekk gale. Elevane merka ingenting til om eventyrdagen Heidi hadde førestilt seg ikkje blei som han skulle, dei hadde ein kjekk dag der dei med andre typar utfordringar.

Tidsbruken på prosjektet har etter Heidi sin meining vore knapp, og informasjon gitt på førehand har vore mangelfull. Vegen for å nå målet har til tider vore svært svinget, men som i alle eventyr har det hatt ein happy ending. Heidi sit igjen med ei kjensle lik 5. Klassen på Hauge skule, om at dette har vore lærerikt og spanande, og det er kjekt å erfara skule utanom det vanlege.

Snipp, snapp, snute, der var prosjektet ute.